Tag archieven: zelfmoord

Crisishulp

rob rond‘Ik zou best trots zijn als er in mijn familie een aantal maniakken rondliepen.’ Dat zei zanger Winston uit Engeland, met wie ik in 1970 een band begon. Ik had hem verteld dat er aan mijn vaders kant nogal wat mensen in de war waren geraakt.

„Je grootvader hoorde op zolder stemmen uit rieten matten”, vertrouwde mijn vader mij ooit toe. „Niet tegen de andere kinderen zeggen, ik ben bang dat ze zich misschien iets gaan inbeelden.”

„Sjaan, ik denk dat ik hartstikke gek word”, klaagde mijn opa tegen mijn oma. Hij belandde in Zon en Schild, een gesticht in Amersfoort. Goed kan het niet met hem zijn afgelopen, want al voor de hongerwinter van 1944 legden 250 patiënten daar het loodje door ondervoeding. Een blik in de archieven kon de instelling mij niet bieden. „Privacy.”

Privacy? Maar het is familie en die man is al meer dan een halve eeuw dood.

„We hebben er niks meer over.”

Marihuana is een zegen voor de gezondheid. Werkt ook antipsychotisch, willen voorstanders van legalisering ons graag doen geloven. Mijn zoon was achttien, blowde dat het een lieve lust was en kwam, thuis zittend op de bank, met een openbaring: „Ik kan horen wat mensen twee straten verderop over mij zeggen.” Daarna kreeg hij steeds meer in de gaten: overal zaten webcams, hij werd door van alles en iedereen in de gaten gehouden en begon ‘verdachte’ spullen weg te gooien. Daarna sloeg hij aan het zwerven door de stad.

„Help!”, riepen wij naar de crisisdienst. Dat was aan dovemansoren. De patiënt moest zelf om hulp vragen. Probleempje: de patiënt wist niet dat hij patiënt was.

Niet dat dat wat uitmaakt. Marian Zurhaar en haar manisch-depressieve dochter Myriam smeekten om opname in het Hilversumse Rembrandthof. Nee, zei de GGZ-instelling tegen de kaalgeschoren, toegetakelde en vermagerde dochter, we hebben geen plaats en je bent uitbehandeld.  Myriam maakte een einde aan haar leven. Eenzelfde wanprestatie leverde de GGZ twee jaar later door Marians zoon Ben verkeerd te diagnosticeren en behandelen. Hij liep weg uit de instelling en vergiftigde zichzelf. Marian had als contactpersoon gewaarschuwd moeten worden, maar de instelling merkte Bens vermissing te laat. Zurhaar heeft het OM en het tuchtcollege ingeschakeld.

Voor inbeelding had mijn vader niet bang hoeven te zijn. Van psychische aandoeningen die het stempel ‘schizofrenie’ krijgen, zijn fysieke oorzaken bekend. Zo zie je dat bij getroffenen de geboorte vaak moeizaam is verlopen. Inderdaad was mijn zoontje met een zuignap op zijn hoofd wreed uit zijn moeder getrokken. Hoe bevordert dat schizofrenie?, zo vroeg ik mij af.

Fout gedacht. Uit ‘Wij zijn ons brein’ van Dick Swaab leerde ik dat het andersom is. De ‘schizofrenie’ is niet het gevolg, maar de oorzaak van de moeizame bevalling. Het kind hoort een chemisch stofje af te geven als signaal aan de moeder: tijd voor weeën. Zonder dat stofje loopt de bevalling in de soep.

Met mijn zoon is het goed afgelopen. Hij stopte meteen met blowen en dankzij dempende medicijnen heeft hij weinig last van buitenissige muizenissen. Drukte en druk kan hij niet aan, dus feestjes en werken zijn uit den boze. Elke keer als ik hoor dat de Wajong op de schop moet, houd ik mijn hart vast.

Marian Zurhaar verloor twee kinderen. En stuitte op een muur van bureaucratie. In een conclusie na intern onderzoek berichtte de GGZ haar: ‘Het behandelaanbod aan uw dochter bleek helaas onvoldoende om haar dood af te wenden.’

Crisishulp in Nederland: we helpen u meteen na uw zelfmoord.

_________________________________

Reageren kan hier.

Cadeautje

rob rondZou er een ‘wet van Zwagerman’ zijn, dan had ik ermee moeten zitten dat mijn vader ooit een zelfmoordpoging deed. Het was een onhandige manoeuvre waar ik weinig waardering voor had. Daarna heeft hij nog vele jaren naar genoegen geleefd totdat moeder natuur zich van hem ontdeed. Kun je met een gerust hart aan moeder natuur overlaten.

De periodes voor je geboorte en na je dood zijn zo onmetelijk lang, dat je je af kunt vragen waarom je het zeer tijdelijke verblijf op deze aardkloot eigenmachtig zou moeten bekorten. Overigens, mocht er een oerknal hebben plaatsgevonden waaraan niets voorafging, volgt er dan ook een slotknal waarop niets meer volgt? Hier schiet mijn verbeeldingskracht even tekort.

Als Joost Zwagerman zo intelligent was als veel mensen lijken te denken en ook zeggen, kun je je afvragen waarom hij zijn eigen goede raad niet opvolgde: nooit zelf uit het leven stappen. In Trouw lees ik: Zelfmoord heeft ‘een licht egoïstische component’, vindt Zwagerman, vanwege de ingrijpende gevolgen ervan voor de nabestaanden: „Je zou kunnen zeggen: eigen sores eerst. Nabestaanden ervaren een soort stempeling voor de rest van hun leven. Ze zijn geestelijk gebrandmerkt.”

Daar moet ik aan denken als ik de video zie met zijn toen 12-jarige dochter Daantje op de première van Anne in Theater Amsterdam. Alsjeblieft, Daantje, cadeautje van papa voor jou en je broers.

Was het leed van de slechts 51-jarige Zwagerman ondraaglijk? Die conclusie zou kunnen volgen uit het feit dat hij het niet langer wenste te dragen. De ziekte van Bechterev was bezig hem krom te maken. Hij leed aan depressies. Hoe erg waren die? Zijn goede vriendin Jessica Durlacher plaatst daar vraagtekens bij door in DWDD te veronderstellen dat de zelfmoord in een opwelling moet hebben plaatsgevonden. Foutje zonder kans op herstel. Ai!

In dezelfde week berichtten de media ook over een andere zelfmoord: die van Caroline Dijkman. De docente biologie werd op het Sint-Maartenscollege in Maastricht door haar collega’s gepest. Ik dacht vroeger dat pesten op school de taak van de leerlingen was, hoewel mijn leraren er ook wat van konden. Dijkmans pestende collega’s planden bijvoorbeeld opzettelijk vergaderingen op dagen dat zij vrij was. Als ze vervolgens haar rooster aanpaste en toch naar school ging, bleek zo’n vergadering plotseling niet door te gaan. In 2012 meldde ze zich van ellende ziek, maar de vernederingen en teleurstellingen bleven door haar hoofd spoken en in augustus dit jaar benam ze zichzelf het leven. Ook zij werd slechts 51 jaar. De schoolleiding zegt zich van geen kwaad bewust te zijn.

Wie mag uit het leven stappen? Zwagerman niet en Dijkman wel? Van de kerk mag niemand het. Van onze wetgever iedereen. In sommige Aziatische en Afrikaanse landen kun je in de bak belanden na een mislukte zelfmoordpoging. En in Noord-Korea kan na een geslaagde zelfmoord je familie op straf rekenen.

Wie zijn wij om Zwagerman of Dijkman te veroordelen? Uit het leven stappen doet niemand omdat hij het geluk niet meer aankan. Ondraaglijke pijn kan ook geestelijk zijn. Neem Léonie Holtes, die zich inzette voor tbs’ers, totdat haar demonen bezit van haar namen.

De dood is afschrikwekkend, maar heeft ook aanlokkelijke kanten. Eindelijk rust. Mijn vader placht te zeggen: je wordt geboren om te sterven.

Dat is een misvatting. Je wordt geboren om te leven. Dood zijn kan nog lang genoeg.

_________________________________

Reageren kan hier.