‘Ik zou best trots zijn als er in mijn familie een aantal maniakken rondliepen.’ Dat zei zanger Winston uit Engeland, met wie ik in 1970 een band begon. Ik had hem verteld dat er aan mijn vaders kant nogal wat mensen in de war waren geraakt.

„Je grootvader hoorde op zolder stemmen uit rieten matten”, vertrouwde mijn vader mij ooit toe. „Niet tegen de andere kinderen zeggen, ik ben bang dat ze zich misschien iets gaan inbeelden.”

„Sjaan, ik denk dat ik hartstikke gek word”, klaagde mijn opa tegen mijn oma. Hij belandde in Zon en Schild, een gesticht in Amersfoort. Goed kan het niet met hem zijn afgelopen, want al voor de hongerwinter van 1944 legden 250 patiënten daar het loodje door ondervoeding. Een blik in de archieven kon de instelling mij niet bieden. „Privacy.”

Privacy? Maar het is familie en die man is al meer dan een halve eeuw dood.

„We hebben er niks meer over.”

Marihuana is een zegen voor de gezondheid. Werkt ook antipsychotisch, willen voorstanders van legalisering ons graag doen geloven. Mijn zoon was achttien, blowde dat het een lieve lust was en kwam, thuis zittend op de bank, met een openbaring: „Ik kan horen wat mensen twee straten verderop over mij zeggen.” Daarna kreeg hij steeds meer in de gaten: overal zaten webcams, hij werd door van alles en iedereen in de gaten gehouden en begon ‘verdachte’ spullen weg te gooien. Daarna sloeg hij aan het zwerven door de stad.

„Help!”, riepen wij naar de crisisdienst. Dat was aan dovemansoren. De patiënt moest zelf om hulp vragen. Probleempje: de patiënt wist niet dat hij patiënt was.

Niet dat dat wat uitmaakt. Marian Zurhaar en haar manisch-depressieve dochter Myriam smeekten om opname in het Hilversumse Rembrandthof. Nee, zei de GGZ-instelling tegen de kaalgeschoren, toegetakelde en vermagerde dochter, we hebben geen plaats en je bent uitbehandeld.  Myriam maakte een einde aan haar leven. Eenzelfde wanprestatie leverde de GGZ twee jaar later door Marians zoon Ben verkeerd te diagnosticeren en behandelen. Hij liep weg uit de instelling en vergiftigde zichzelf. Marian had als contactpersoon gewaarschuwd moeten worden, maar de instelling merkte Bens vermissing te laat. Zurhaar heeft het OM en het tuchtcollege ingeschakeld.

Voor inbeelding had mijn vader niet bang hoeven te zijn. Van psychische aandoeningen die het stempel ‘schizofrenie’ krijgen, zijn fysieke oorzaken bekend. Zo zie je dat bij getroffenen de geboorte vaak moeizaam is verlopen. Inderdaad was mijn zoontje met een zuignap op zijn hoofd wreed uit zijn moeder getrokken. Hoe bevordert dat schizofrenie?, zo vroeg ik mij af.

Fout gedacht. Uit ‘Wij zijn ons brein’ van Dick Swaab leerde ik dat het andersom is. De ‘schizofrenie’ is niet het gevolg, maar de oorzaak van de moeizame bevalling. Het kind hoort een chemisch stofje af te geven als signaal aan de moeder: tijd voor weeën. Zonder dat stofje loopt de bevalling in de soep.

Met mijn zoon is het goed afgelopen. Hij stopte meteen met blowen en dankzij dempende medicijnen heeft hij weinig last van buitenissige muizenissen. Drukte en druk kan hij niet aan, dus feestjes en werken zijn uit den boze. Elke keer als ik hoor dat de Wajong op de schop moet, houd ik mijn hart vast.

Marian Zurhaar verloor twee kinderen. En stuitte op een muur van bureaucratie. In een conclusie na intern onderzoek berichtte de GGZ haar: ‘Het behandelaanbod aan uw dochter bleek helaas onvoldoende om haar dood af te wenden.’

Crisishulp in Nederland: we helpen u meteen na uw zelfmoord.

_________________________________

Reageren kan hier.