Je mag niet voor eigen rechter spelen. Maar wie poen heeft, doet het via via. Hoe? Je schakelt gewoon de rechter in om je tegenstander knock-out te slaan. Journalist Eric Smit kan erover meepraten. Hij schreef het boek ‘Nina’, waarin de heldin van de zeepbel World Online zichzelf onprettig geportretteerd vond. Prompt stapte Nina Brink aka Aka of Vleeschdrager en later Storms naar de rechter en liet ze beslag leggen op zijn bankrekening. Dat werd lastig boodschappen doen voor Smit. Dit gebeurde in het begin van deze eeuw.
Op dit moment is de redactie van Skepter aan de beurt. Dat tijdschrift neemt kwakzalverij en andere pseudowetenschap onder schot. De beledigde partij is Ruggero Santilli, een Italiaans-Amerikaanse natuurkundige die er prat op gaat dat hij een nieuw deeltje heeft ontdekt, de magnecule. Flauwekul, vindt de reguliere wetenschap. De wiskundige en skeptische activist Pepijn van Erp wijdde er vorig jaar op zijn website een artikel aan onder de kop ‘The Continuing Stupidity of Ruggero Santilli’.
Of Van Erp en Skepter-voorzitter Frank Israel maar even met een paar miljoen dollar over de brug willen komen, eist Santilli. Dat bedrag zou hij zijn misgelopen door afgezegde spreekbeurten en zakendeals. Hij stapte naar de rechter.
Advokaten zijn nogal duur. De bankreserve van Skepter, opgebouwd in dertig jaar, is door de juridische schermutselingen van 250.000 euro gekelderd naar 36.000 euro. Dus heeft Skepter abonnees en sympathisanten om financiële hulp gevraagd. En inmiddels 65.000 euro opgehaald.
Soms is de charlatan – oeps, streep dat door, ik bedoel: dwalende – een rechter. De Vereniging tegen de Kwakzalverij had de arts Maria Sickesz in de kwakzalvers-top 20 van de twintigste eeuw gezet. Sickesz gebruikte OMG – dit keer niet niet Oh My God!, maar orthomanuele geneeskunde – om wervels recht te zetten, maar ook om autisme en schizofrenie te verklaren. Sickesz naar de rechter. Die haalde Van Dale erbij, die ‘kwakzalver’ een synoniem noemde van boerenbedrieger, oplichter of knoeier. Sickesz won de zaak.
De Volkskrant zette deze uitspraak op nummer 1 in haar top tien van wetenschappelijke blunders van het jaar 2007. De advocaat van Sickesz rook waarschijnlijk nattigheid, want het recht op rectificatie bleef onbenut. En inderdaad, de Hoge Raad bleek vervolgens iets verstandiger en verwees de zaak terug naar het hof in Den Haag. Ditmaal verloor Sickesz, maar intussen was de Vereniging tegen de Kwakzalverij wel een ton armer.
Tien jaar geleden was de Britse natuurkundige en schrijver Simon Singh de sigaar. Hij schreef de column ‘Beware the Spinal Trap’ om de nep van chiropraxie aan de kaak te stellen. Uiteindelijk won Singh, maar intussen was hij wel tienduizenden ponden armer. De publieke verontwaardiging over het rechtsmisbruik was zo groot, dat de gewijzigde Britse wet op smaad en laster sinds 2013 ongefundeerde aanklachten onaantrekkelijk maakt.
Rare ideeën tref je niet alleen aan bij simpele zielen. Coen Vermeeren is lucht- en ruimtevaartingenieur, gelooft in ufo’s en ziet in 9/11 de hand van hogere instanties. Toch kon deze complotdenker zich jarenlang handhaven als docent aan de TU Delft en werd hij er hoofd van Studium Generale. Inmiddels is hij bij de universiteit opgestapt.
Micha Kat studeerde klassieke talen en kwam met de theorie dat prins Johan Friso betrokken was bij de moord op Marianne Vaatstra.
Tarik Zahzah was student scheikunde in Delft toen hij het NOS Journaal platlegde in een poging om het Nederlandse volk te waarschuwen voor een complot van overheid, media en andere organisaties om het publiek te manipuleren.
Stel de gewetenloosheid van avonturiers en de idiotie van complotdenkers aan de kaak zoveel je wilt. Maar noem hen niet ‘kwakzalver’, ‘bedrieger’ of ‘oplichter’, want voor je het weet vind je de rechter als handlanger aan hun zijde.
________________________________
Reageren kan hier of onder aan deze pagina.