Maandelijks archief: september 2018

Tim

De alarmbel was al een aantal malen afgegaan, maar in mei 2017 was het gerinkel niet meer te stoppen. De oudste van twee tantes, tijdelijk voogd van de negenjarige Tim, kon de zorg niet meer opbrengen. Het jongetje was al ettelijke malen tussen zijn drankzuchtige moeder en haar oudste zus heen en weer gekaatst en het gebrek aan een vast honk had hem balsturig gemaakt. Zijn tante, een zestiger, had thuis een man te verzorgen die totaal verlamd was geraakt na een beroerte.

„Tim moet naar een weeshuis”, zei Tims jongste tante, mijn echtgenote, over de telefoon vanuit Moskou.

„Dan vangen wij hem op”, was mijn reactie. Probleempje: hoe neem je een Russisch kind in je gezin op als je in Duitsland woont? Dat leek me lastig. Hoe lastig het in de praktijk daadwerkelijk bleek, leest u in dit feuilleton.

Lang vervlogen

Ideaal voor de democratie, dat internet. Iedereen kan iedereen bereiken, snode overheden kunnen geen zaken achterhouden en bij persbreidel nemen burgers het heft in handen en berichten ze lekker zelf. Dat zal de machthebbers leren.

Jammer genoeg is dat niet wat we zien. Integendeel, hendels en knoppen te over voor allerlei landen om internet af te knijpen. Googelen in China? Gaat niet door. LinkedIn in Rusland? Onbereikbaar. Wikipedia in Turkije? Afgesloten.

Van propaganda zou je denken dat die in het internettijdperk niet meer werkt, want iedereen kan voor het oog van de wereld de leugenaar ontmaskeren. We hebben rebellen in het Russisch horen pochen dat ze in Oekraïne een vliegtuig hadden neergeschoten. We beschikken over videobeelden waarop je kunt zien hoe de raket werd aangevoerd. Een heterdaadje eigenlijk.

En wat doet de verdachte? Hier laten de Russen zien dat ze uitstekende psychologen zijn. Je stort het internet vol met zo veel alternatieve versies dat het publiek er geen wijs meer uit wordt en er niet één meer gelooft. Of een versie naar voorkeur kiest. De meerderheid der Russische bevolking staat daarom achter Poetin, wat ook geldt voor cynische geesten die de vaderlandse rottigheid donders goed doorhebben, maar als patriotten trots zijn op de vindingrijkheid waarmee hun leiders dat vermaledijde Westen de loef afsteken. Lekker puh! Een minderheid in Rusland schaamt zich een ongeluk en knarsetandt.

Die vuilstort werkt ook uitstekend in het Westen, waar naïevelingen zeker weten dat de waarheid in het midden ligt. Dat waar twee kijven, beiden schuld hebben. Dat wie het eerste ruikt, zelf zijn kontje heeft gebruikt. Dat waar rook is, vuur is. Clichés genoeg om hersenactiviteit te smoren.

Naast naïevelingen zijn er de jijbakkers. Alsof wij niet dezelfde rottigheid uithalen. De Amerikanen hebben ook passagiersvliegtuigen neergeschoten. Nederland had The Pirate Bay geblokkeerd. Veel Amerikaanse websites zijn onbereikbaar voor Europeanen, zoals de Los Angeles Times. En westerse overheden liegen ook. Neem Halbe Zijlstra’s verzonnen ontmoeting met Poetin. Dus is het onredelijk om alleen de Russen te beschuldigen.

Dan zijn er de fellow travelers, Rusland-sympathisanten. Toen de Russen in 1956 Stalin tot misdadiger verklaarden, gingen Nederlandse communisten nog lang door met het prijzen van deze massamoordenaar. Vandaag de dag kan voor sommige westerlingen Poetin geen kwaad doen. Die wordt veel te zwart afgeschilderd door mensen die zelf vuile handen hebben en door de media, die aan de leiband lopen van Den Haag, Berlijn, Washington enzovoorts. Schoothondjes. His master’s voice. Eigenlijk nog erger dan persbreidel.

Voor afronding zorgt het enorme contingent gelovigen en bijgelovigen, complotdenkers en aluhoedjes, die niets moeten hebben van het begrip ‘toeval’. Niet zulke zichtbare snoodaards als Poetin en Trump zijn erg, maar Bilderberg, de Rothschilds, onze eigen mooi weer spelende leiders die achter onze rug samenspannen met… Ja, met wat eigenlijk? Met elkaar, met geheime genootschappen, vrijmetselaars, de Nieuwe Wereldorde, reptielachtige buitenaardsen. Volgens de logica van deze mensen is een wereldschokkend feit – de moord op Kennedy of 9/11 – alleen te verklaren met een samenzwering. Het kan geen eenling zijn geweest of alleen maar een groepje Arabieren.

In deze vruchtbare grond zaaien de Russen hun twijfelgoed. Aan de overkant van de grote plas blijven mensen die je niet als ‘deplorables’ mag bestempelen hun blonde leider geloven, niet per se omdat hij het goed doet, maar omdat hij hún held is. Randy Newman zong: Well he may be a fool, but he’s our fool.

Nepnieuws werkt beter dan censuur. Dat hebben de Russen goed begrepen. Stel er de waarheid tegenover en de publieke verwarring groeit. Stel er leugens tegenover en de verwarring groeit nog harder. Het internet versterkt die. Gang naar de stembus en zie wat er gebeurt. De achilleshiel van de democratie groeit uit tot gezwel.

De tijd dat ik in vooruitgang geloofde, is lang vervlogen.

________________________________

Reageren kan hier of onder aan deze pagina.

Bad Brother

Nu de stofwolken zijn opgetrokken en twee vernederlandste asielkinderen van Armeense komaf in het land van hun dromen mogen blijven, kan het geen kwaad om eens wat te wroeten in de puinhopen.

Regeren is vooruitzien, debiteerde de Franse premier Mendès France ruim een halve eeuw geleden. De oude Le Pen moest kotsen van de man, wat me een mooi compliment lijkt.

Onze eigen premier kan nog geen etmaal vooruitzien. Vrijdag stond hij nog voor draaiende camera’s uit te leggen waarom die kinderen weg moesten, hoe zielig ook, maar op zaterdag mochten ze opeens blijven. Dat Rutte geen aardbevingen kan voorspellen, al moet dat in Groningen tamelijk simpel zijn, alla. Maar dat hij een besluit van zijn eigen kabinet een etmaal van tevoren niet ziet aankomen, mwah.

Die hele afronding van de asielkwestie was één grote klunspartij. Als overheid wil je geen precedentwerking, want dan steken alle overgeslagen kinderpardonners meteen hun vinger op, dus los je de zaak stilletjes achter de schermen op. Stilletjes wil zeggen dat je een lawaaischopper als moeder Hambartsjumian haar zin geeft zodra het lijkt te gaan stormen.

Na al het gedoe rond kinderen als Taida, Jossef, Sahar en Mauro zou je verwachten dat de zieners in Den Haag de asielprocedure hadden weten te bekorten. Maar na Howick en Lili gaat het goedkomen, ik weet het zeker.

Dan de rechters die zich over de kwestie bogen. Dat zijn ook mensen, zeggen sommige Facebookvrienden, waarmee ze maar willen zeggen dat rechterlijke uitspraken subjectief kunnen zijn. Zo is het en dat geldt ook voor de Raad van State, die hoogste bestuursrechter van het land. Nee, zeggen andere Facebookvrienden, wat de Raad van State besluit klopt altijd want daar is het de Raad van State voor. Dus wie met de grootste knots mept, heeft gelijk?

De rechtspraak hangt van elastiekjes en paperclips aan elkaar. Het is een eeuwig project in wording. Dat geldt niet alleen voor de computersystemen van Justitie, maar ook voor de wetgeving. In de grabbelton van regels is het voor een goede advocaat prettig graaien. Maar ook aanklagers en rechters kunnen naar hartelust shoppen en wegwijzers in het juridische labyrint zo neerzetten dat eruit komt wat zij zelf willen.

Wat een cynisch beeld, krijg ik als verwijt. O ja? Ik noem eerst twee uitersten. In Rusland bestaat telefoonrecht: de rechter krijgt een telefoontje van een gezagsdrager die de uitspraak voorschrijft. Het andere uiterste is de computer: je flikkert de feiten erin en er rolt een objectieve uitspraak uit.

Zo zwart-wit is het niet, zelfs niet in Rusland. Maar, zo lees ik op mijn Facebook-tijdlijn, onze overheid is toch zeker te goeder trouw?

Lees Trouw. Onderzoek van deze krant wees onlangs uit dat een aantal ouders tienduizenden euro’s kinderopvangtoeslag moest terugbetalen. Onterecht. Daar konden ze tegen in beroep, maar de Belastingdienst verzweeg dat opzettelijk. U leest het goed: opzettelijk. Informatie hoe mensen de onterechte maatregel ongedaan konden maken, gaf de dienst vervolgens ook niet.

Ik was in de twintig, werkloos en moest solliciteren. Naar een vaste baan zoeken had geen zin, want drie maanden later zou ik in Leiden een universitaire studie beginnen.
„Krijgt u dan een studiebeurs?”, vroeg de sociale dienst in Den Haag.
„Ja”, zei ik.
Mijn uitkering werd meteen stopgezet, want het feit dat ik van een studiebeurs ging leven, bewees dat ik een klaploper was die probeerde onder werken uit te komen. Dat oordeel kreeg ik later zwart op wit onder ogen.

Het afgelopen jaar ben ik bezig geweest een tienjarig familielid van een Russisch weeshuis te redden. Dat is uiteindelijk gelukt, maar diverse overheden hebben bewust geprobeerd spaken in het wiel te steken.

Ik schuif langzaam op naar het kamp van de boze burger. Helaas moet ik toegeven dat Bad Brother bestaat.

________________________________

Reageren kan hier of onder aan deze pagina.

Krant

Zeven uur in de ochtend. Ik ben bijna klaar met de krantenwijk waarmee ik mijzelf dwing dagelijks anderhalf uur te bewegen. Anders slib ik op mijn oude dag dicht op de stoel voor mijn computerscherm.

Uit een deur die al openstond, komt een dame op leeftijd de straat oplopen. „Meneer, kunt u mij helpen mijn man op te tillen? Hij is gevallen.” De vrouw in dit Duitse grensdorp is onmiskenbaar Nederlands.

In de huiskamer ligt de bejaarde bewoner, gezicht gehavend en bloedplas op de grond, naast een eenpersoonsbed met bedpapegaai en triangel. Hij strekt zijn armen naar me uit en laat zich het bed op zeulen. „Aah!”, klinkt zijn langgerekte pijnkreet. Eenmaal op het bed draait hij zich af naar de muur. Het lijkt erop dat hij niet kan praten.

Voor de deur staat een oude Mercedes met een kentekenplaat waarop zijn initialen staan. Dat kan in Duitsland. Als je oud en bedlegerig bent, ga je als Nederlander niet vlak over de grens wonen, denk ik. Dus deze mensen moeten hier al een tijdje wonen. En hadden deze situatie niet voorzien. Of niet willen voorzien. En toen sloeg het noodlot toe.

Mijn gedachten gaan terug naar Levensavond, het bejaardentehuis in Berg en Dal waar ik op mijn zestiende ook al de krant bezorgde. De meeste bewoonsters – ik herinner me vooral vrouwen – wilden graag dat je de krant op hun kamer kwam brengen. Ik herinner me de stoffige, bedompte lucht die me tegemoet walmde vanuit die vertrekken.

Later stond op deze plek De Vijverhof. Mijn ouders waren er beland na de twee beroertes die mijn moeder troffen op haar 68e. Ze was even oud als ik nu. In dit tweekamerappartement voelden mijn ouders zich op hun gemak, dankzij attent personeel en een goede keuken. Toen mijn vader twee jaar later stierf, was een verzorgster snel ter plaatse geweest.

Net als nu koos ook toen niet iedereen voor een tehuis. De keuze was er niet louter een van rangen en standen. Een Nijmeegse huisarts, afkomstig uit een statig herenhuis in het centrum van de stad, zat er ook met zijn vrouw. Maar je had er ook dametjes die andere bewoners tijdens de bingo wegpestten uit de gemeenschappelijke ruimte. Dat de plaaggeesten na de lagere school niet uit de maatschappij verdwijnen, besef je als je ze weer tegenkomt tijdens de militaire dienst of in het ziekenhuis.

En tot een aantal jaar geleden ook in het bejaardentehuis. Maar die tijd lijkt voorbij. Nu de babyboomers voor een ongekend grote grijze golf zorgen, gaat het mes in allerlei onbetaalbaar geworden voorzieningen. De rust en zekerheid van weleer hebben plaatsgemaakt voor de Wmo en keukentafelgesprekken. De druk op de knop voor redding in een noodsituatie heeft plaatsgemaakt voor hulpverlening door een passerende krantenbezorger.

Dit is geen eindpunt. Straks is de krantenbezorger zelf aan de beurt. Wie zal hem helpen als er straks geen krant meer is?

________________________________

Reageren kan hier of onder aan deze pagina.